OG Ayırıcılar (Seksiyonerler) ve Sigortaları orta gerilim (OG) sistemlerinde kesme, koruma ve izolasyon sağlayan kritik elemanlardır. İzolatör malzemesi (silikon/porselen) ve tasarımı, kullanım yerlerini doğrudan etkiler.
1. OG Ayırıcılar (Disconnector)
Görevi:
Yük altında olmayan devreleri fiziksel olarak ayırmak (bakım/arıza durumunda).
Kesin izolasyon sağlar (çift kırılımlı modellerde).
İzolatör Tiplerine Göre Karşılaştırma:
Özellik | Porselen İzolatörlü | Silikon İzolatörlü |
---|---|---|
Malzeme | Seramik porselen | Polimer (silikon kaplamalı) |
Ağırlık | Daha ağır | Hafif |
Kirlenme Direnci | Düşük (periyodik temizlik gerekir) | Yüksek (kendini temizler) |
Mekanik Dayanım | Kırılgan | Esnek, darbe dirençli |
Kullanım Ömrü | 20-30 yıl | 25+ yıl |
Kullanım Alanları:
Porselenli Ayırıcılar:
Geleneksel trafo merkezleri
Kuru ve tozsuz ortamlar (iç mekân TM’ler)
Silikonlu Ayırıcılar:
Kıyı bölgeleri (tuzlu hava)
Sanayi bölgeleri (kirlenmeye karşı)
Kompakt şalt sistemleri
2. OG Sigortalar (HRC Fuse)
Görevi:
Aşırı akım/kısa devre durumunda devreyi otomatik keserek ekipmanı korur.
Genellikle ayırıcı ile kombine (fuse-disconnector) kullanılır.
İzolatörlü Sigorta Tipleri:
Porselen Gövdeli Sigortalar:
Yüksek termal dayanım (150°C+)
Trafo girişlerinde kullanılır (örneğin 36 kV).
Silikon Gövdeli Sigortalar:
Nemli ortamlara uygun
Yeraltı kablolu sistemlerde
Kritik Uygulamalar:
✔ Trafo giriş koruması (silikonlu modeller GES’lerde yaygın)
✔ Havaî hat-yer altı kablo geçiş noktaları
✔ Endüstriyel tesislerin OG dağıtım panoları
Silikon vs Porselen Tercih Kriterleri
İklim Koşulları:
Silikon → Nemli/tuzlu bölgeler
Porselen → Kuru iklimler
Mekanik Zorluklar:
Silikon → Titreşimli ortamlar (metro, fabrika)
Bakım İhtiyacı:
Porselen → Düzenli temizlik
Silikon → Bakımsız
Önemli Standartlar
IEC 62271-1: Ayırıcı test standardı
IEC 60282-1: HRC sigortalar
Özetle:
Porselen izolatörlüler → Geleneksel, ekonomik, iç mekân uygulamaları
Silikon izolatörlüler → Zorlu çevre koşulları, uzun ömürlü çözümler