Yağlı ve kuru tip güç trafoları, elektrik enerjisinin gerilim seviyesini değiştirmek (yükseltmek veya düşürmek) için kullanılır. Yağlı ve kuru tip olarak iki ana gruba ayrılırlar.
1. Yağlı Tip Güç Trafoları
Yağlı trafolar, soğutma ve yalıtım için mineral yağ kullanır. Genellikle yüksek güçlü ve büyük ölçekli uygulamalarda tercih edilir.
Özellikleri:
✔ Soğutma: Trafo yağı, hem yalıtım sağlar hem de ısıyı dağıtır.
✔ Yüksek verim: Büyük güçlerde (1000 kVA ve üzeri) daha ekonomiktir.
✔ Bakım gerektirir: Yağ seviyesi kontrolü, sızıntı önleme ve periyodik testler gerekir.
✔ Yangın riski: Yağ yanıcı olduğu için özel önlemler alınmalıdır.
Kullanım Alanları:
Enerji iletim hatları (154 kV, 380 kV gibi yüksek gerilimlerde),
Büyük sanayi tesisleri,
Şehir trafo merkezleri,
Hidroelektrik ve termik santraller,
Açık hava şalt sahaları.
2. Kuru Tip Güç Trafoları
Kuru trafolar, havayla soğutmalıdır ve yağ içermez. Daha çok alçak gerilim (AG) ve orta gerilim (OG) uygulamalarında kullanılır.
Özellikleri:
✔ Yağsız tasarım: Yangın riski yok, çevre dostudur.
✔ Düşük bakım: Yağ değişimi veya sızıntı kontrolü gerekmez.
✔ Kompakt yapı: Bina içine kolay kurulabilir.
✔ Sınırlı güç aralığı: Genellikle 2500 kVA’ya kadar uygundur.
Kullanım Alanları:
Bina içi elektrik dağıtım sistemleri (AVM, hastane, ofis binaları),
Alışveriş merkezleri ve ticari kompleksler,
Patlamaya dayanıklı (Ex-proof) ortamlar,
Yeraltı trafo merkezleri,
Güneş enerji santralleri (GES) ve rüzgar türbinleri.
Yağlı ve Kuru Tip Trafo Karşılaştırması
Özellik | Yağlı Tip Trafo | Kuru Tip Trafo |
---|---|---|
Soğutma Sistemi | Yağla soğutmalı | Havayla soğutmalı |
Güç Aralığı | 500 kVA – 500 MVA+ | 50 kVA – 2500 kVA |
Bakım İhtiyacı | Yüksek (yağ kontrolü) | Düşük |
Yangın Riski | Var (yanıcı yağ) | Yok |
Kurulum Yeri | Açık hava / özel odalar | Bina içi / kapalı alanlar |
Ömür | 25-30 yıl | 20-25 yıl |
Maliyet | Daha ucuz (yüksek güçte) | Daha pahalı (düşük güçte) |
Özetle:
Yağlı trafolar, yüksek güç ve yüksek gerilim uygulamalarında (santraller, şehir şebekeleri) tercih edilir.
Kuru trafolar, bina içi, yangın güvenliği gereken ve düşük-orta güçlü sistemlerde kullanılır.